Pain d'épice แปลตรงตัวคือขนมปังเครื่องเทศ บางประเทศเรียกว่าขนมปังขิง เนื้อของขนมนี้ไม่ใช่ขนมปังแต่เป็นเค้กชนิดหนึ่ง มีขายทั่วไปแทบทุกร้านในยุโรป โดยเฉพาะในงานแฟร์ต่างๆ ยิ่งสิ้นปีใกล้เทศกาลคริสต์มาสและปีใหม่ ขนมปังนี้จะทานเป็นอาหารเช้าหรือของว่าง ทาเนยก็อร่อย นำไปปิ้งก็ทำให้หอมยิ่งขึ้น
ส่วนผสมหลักอย่างหนึ่งของขนมปังนี้คือน้ำผึ้ง ว่ากันว่าต้นตอมีมาตั้งแต่สมัยอียิปต์ กรีก และโรมันโบราณ (3,000 ปีก่อนคริสตกาล) ชาวอียิปต์คุ้นเคยกับการทานขนมปังน้ำผึ้ง เช่นเดียวกับชาวกรีกที่มี Melitounta ขนมปังทำด้วยแป้งและงาเคลือบด้วยน้ำผึ้ง ส่วนพวกโรมันก็ทาน Panis Mellitus
ในศตวรรษที่ 10 ชาวจีนทำขนมปังเครื่องเทศที่มีคุณค่าทางอาหาร เรียกว่า Mi Kong เพื่อให้พวกทหารพกไปกินในเวลาสงคราม ต่อมาในยุคสงครามครูเสด (Crusade) ศตวรรษที่12-13 พวกตะวันตกได้พบตำราขนมนี้แล้วนำกลับมาที่เยอรมันและฝรั่งเศสพร้อมกับเครื่องเทศที่ได้มาด้วย
คำว่า Pain d'épice ปรากฏขึ้นครั้งแรกในเยอรมนีในศตวรรษที่ 13 ตำราขนมนี้ได้แพร่หลายไปถึงแคว้น Alsace และแคว้นใกล้เคียงในฝรั่งเศส ต่อมาในศตวรรษที่ 16 สมาคมผู้เชี่ยวชาญการทำ Pain d'épice ได้ก่อตั้งขึ้น และพระเจ้าเฮนรีที่ 6 ให้การรับรอง และกำหนดให้ต้องใช้เวลา 4 ปีที่จะฝึกเป็นผู้เชี่ยวชาญในการทำขนมนี้
ในสมัยนั้นเมือง Reims ในฝรั่งเศสได้รับการยกย่องว่าเป็นเมืองที่ผลิตขนมปังนี้เพราะคุณภาพของน้ำผึ้งและความเชี่ยวชาญของคนทำ ในศตวรรษที่ 19 และ 20 เมือง Dijon ก็เป็นอีกเมืองที่ผลิตขนมปังนี้ ต่อมา Pain d'épice ก็ได้แพร่หลายและเป็นที่รู้จักกันทั่วยุโรปและอเมริกา
สูตรทำขนมปังนี้ดั้งเดิมของเมือง Reims มีส่วนผสมแค่ 3 อย่างคือ แป้งโฮลวีต น้ำผึ้ง และเครื่องเทศ ไม่มีไข่ นม เนย และน้ำตาล การทำใช้ยีสต์ธรรมชาติต้องหมักให้ขึ้นหลายสัปดาห์ ปัจจุบันถึงจะใช้เบกกิงโซดาแทนแต่ก็ยังต้องหมักหลายสัปดาห์ ส่วนสูตรของเมือง Dijon ก็ใช้วิธีหมักนานเช่นกัน
สูตรที่เราทำกันในฉบับนี้เป็นสูตรที่ทำกันตามบ้านในปัจจุบัน
Pain d'épice
ส่วนผสม
แป้งสาลีอเนกประสงค์ 235 กรัม
เบกกิงโซดา 1 1/2 ช้อนชา
ผงฟู 1 ช้อนชา
น้ำตาลทราย 75 กรัม
เกลือ 1/2 ช้อนชา
นม 160 กรัม
เนย 75 กรัม
น้ำผึ้ง 215 กรัม
ผิวส้ม 1 ผล
ผงเครื่องเทศ 2 ช้อนชา
วานิลลา 1 ช้อนชา
อุปกรณ์ พิมพ์โลฟ ขนาด 25 เซนติเมตร กรุกระดาษไขทาเนย
วิธีทำ
ในอ่างผสมใส่แป้ง เบกกิงโซดา ผงฟู น้ำตาลทราย และเกลือ คนให้เข้ากัน พักไว้
ในหม้อผสมนม เนย น้ำผึ้ง ผิวส้ม และผงเครื่องเทศ ตั้งไฟจนเดือด ยกลง ใส่วานิลลา
เทส่วนผสมของเหลวใส่ในส่วนผสมของแห้ง ตีด้วยตะกร้อมือจนเข้ากันดี
เทลงพิมพ์ นำเข้าเตาอบอุณหภูมิ 160 องศาเซลเซียส นาน 50 นาที
เอาออกจากพิมพ์ ห่อด้วยผ้าขาวบางหรือฟิล์มใส ห่อผ้าอีกที เก็บในอุณหภูมิห้อง 3-4 วัน ก่อนทาน
ส่วนผสมเครื่องเทศ
อบเชย 40 กรัม
พริกไทยดำ 20 เม็ด
เม็ดในกระวานเขียว 25 เม็ด
โป๊ยกั๊ก (แกะเม็ดทิ้ง) 1 ดอก
กานพลู 10 ดอก
ลูกจันทน์เทศ 10 กรัม
วิธีทำเครื่องเทศ
ป่นทุกอย่างจนเป็นผงละเอียด