เมื่อใจพูดไม่ได้ ร่างกายจึงแสดงออก ชวนทำความรู้จัก Conversion Disorder โรคที่ต้องการความเข้าใจไม่ใช่คำวิจารณ์

วันที่ 22 มกราคม 2568  175 Views

ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าสภาพจิตใจของเราสามารถส่งผลต่อการใช้ชีวิตในแต่ละวันได้จริง ๆ ซ้ำยิ่งไปกว่านั้นอาจส่งผลกระทบต่อร่างกาย ซึ่งเราสามารถพบเห็นได้บ่อย ๆ ในยุคปัจจุบัน ที่ผู้คนส่วนใหญ่นั้นมักเกิดภาวะ “เครียดจนป่วย” คืออาการป่วยจากความเครียดที่ไม่ใช่การแกล้งทำหรือการเรียกร้องความสนใจอย่างที่หลายคนเข้าใจผิด

เมื่อใจพูดไม่ได้ ร่างกายจึงแสดงออก ชวนทำความรู้จัก Conversion Disorder โรคที่ต้องการความเข้าใจไม่ใช่คำวิจารณ์

อย่างกรณีล่าสุดของนางเอกสาวชาวจีน “จ้าว ลู่ซือ” ที่มีความเครียดจนป่วยหนัก มีภาวะร่างกายอ่อนแรงและการรับรู้ทางประสาทลดลง ซึ่งได้รับการวินิจฉัยว่าเป็น “Conversion Disorder” โรคที่ปัญหาสุขภาพจิตไปรบกวนการทำงานของสมอง ส่งผลให้เกิดอาการผิดปกติทางกายโดยที่ผู้ป่วยไม่สามารถควบคุมได้

เมื่อใจพูดไม่ได้ ร่างกายจึงแสดงออก ชวนทำความรู้จัก Conversion Disorder โรคที่ต้องการความเข้าใจไม่ใช่คำวิจารณ์

Conversion Disorder เป็นโรคที่เกิดจากปัญหาสุขภาพจิตไปขัดขวางการทำงานของสมอง พบได้บ่อยในแผนกผู้ป่วยทั่วไป โดยคนไข้มักมาพร้อมกับความผิดปกติทางกาย ทั้งด้านการเคลื่อนไหวและด้านประสาทสัมผัส แต่เมื่อตรวจร่างกายอย่างละเอียดแล้ว กลับไม่พบความผิดปกติใด ๆ จึงไม่สามารถอธิบายโรคนี้ได้ด้วยผลการตรวจร่างกาย แต่อาการทั้งหมดเกิดขึ้นจริงโดยที่ผู้ป่วยไม่ได้ตั้งใจ

ซึ่งปัจจัยที่กระตุ้น Conversion Disorder มักเกิดจากความเครียด ความกดดัน และประสบการณ์ที่มีผลกระทบต่อจิตใจจนแสดงอาการออกมาทางกาย เช่น ตัวชา ชัก พูดไม่ได้ ตาพร่า กล้ามเนื้ออ่อนแรง เดินไม่ได้ หรือไม่ได้ยินเสียง โดยโรคที่มีอาการคล้ายกันอย่าง “โรคฮิสทีเรีย” ก็ถูกจัดอยู่ในกลุ่ม Conversion Disorder ด้วยเช่นกัน

กล่าวถึงการรักษา Conversion Disorder หัวใจสำคัญในการรักษานั้นก็คือ “ความเข้าใจ” ทางแพทย์จะทำการประเมินเจตนาและเป้าหมายของผู้ป่วย โดยสามารถจำแนกได้คือ Conversion Disorder ภาวะที่ผู้ป่วยไม่มีเจตนาในการแสดงอาการ และอาการที่เกิดขึ้นนั้นเป็นอาการจริงที่ไม่สามารถอธิบายได้ด้วยผลการตรวจร่างกาย Factitious Disorder ภาวะที่ผู้ป่วยแกล้งป่วยโดยเพื่อเรียกร้องความสนใจ และสุดท้าย Malingering ภาวะที่ผู้ป่วยเจตนาแกล้งป่วยเพื่อให้ได้มาซึ่งผลประโยชน์หรือหลีกเลี่ยงภาระหน้าที่ ดังนั้นจึงจำเป็นต้องอาศัยการตรวจร่างกายและการวินิจฉัยอย่างละเอียดเพื่อยืนยันว่าเป็น Conversion Disorder จริงหรือไม่ เพราะหากวินิจฉัยผิดพลาดอาจรักษาไม่ถูกวิธีและทำให้ผู้ป่วยอาการแย่ลงได้

เมื่อใจพูดไม่ได้ ร่างกายจึงแสดงออก ชวนทำความรู้จัก Conversion Disorder โรคที่ต้องการความเข้าใจไม่ใช่คำวิจารณ์

โดย พญ. เพ็ญชาญา อติวรรณาพัฒน์ จิตแพทย์ แพทย์ผู้ชำนาญการด้านจิตเวช ศูนย์สุขภาพใจ รพ.วิมุต ให้ข้อมูลว่า “การรักษาโรค Conversion Disorder สามารถทำได้ทั้งวิธีจิตบำบัด กายภาพบำบัด หรือการใช้ยา โดยปรับให้เหมาะสมกับแต่ละคน โดยระหว่างการรักษาก็ต้องอยู่เคียงข้างและให้กำลังใจผู้ป่วยว่าอาการจะดีขึ้นเรื่อย ๆ จนหายดี นอกจากนี้อาจต้องระวังคำพูดอย่าง 'ตรวจร่างกายแล้วก็ปกติ' หรือ 'คิดไปเองหรือเปล่า' เพราะอาจกระทบจิตใจผู้ป่วยจนอาการแย่ลงได้ เมื่อผู้ป่วยมีอาการที่ดีขึ้น จิตใจมั่นคงขึ้น เราจะค่อย ๆ ให้ผู้ป่วยทำความเข้าใจถึงที่มาที่ไปของอาการ และหาวิธีรับมือกับสิ่งที่มากระทบจิตใจจนทำให้แสดงอาการ โดยต้องอาศัยความร่วมมือจากคนรอบตัวด้วย”

สุดท้ายแล้วไม่ว่า “สุขภาพจิต” หรือ “สุขภาพกาย” ก็ล้วนสำคัญไม่แพ้กัน อย่าลืมดูแลจิตใจตนเอง และสำรวจคนที่เรารัก พร้อมเป็นเซฟโซน และผู้รับฟังซึ่งกันและกัน

ขอขอบคุณข้อมูลจากโรงพยาบาลวิมุต


Tag: การดูแลสุขภาพ, ภาวะความเครียด

เรื่องโดย

ความคิดเห็น

Editor’s Pick

Recent

Most Viewed